>
Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü Dersin Düzeyi Dersin Yılı Dersin Verildiği Dönem AKTS Kredisi
Jeofizikte Modelleme JFZ409 Seçmeli Lisans 4 Güz 4

Öğretim Elemanı Adı

Prof. Dr. Bülent ORUÇ

Dersin Öğrenme Kazanımları

1) Yeraltındaki karmaşık jeolojik yapıları jeofiziksel modeller biçiminde geliştirir. (İdealleştirme).
2) Jeofizik Modellemede Düz çözüm kavramını tanımlar.
3) Gravite, manyetik, elektrik, elektromanyetik ve sismik yansıma yöntemlerinde düz çözümü uygular.
4) Jeofizik Modellemede doğrusal ve doğrusal olmayan ters çözüm kavramlarını ve sistem ve duyarlılık matrisinin özelliklerini tanımlar. İyi ve kötü koşullanmış problemleri analiz eder.
5) En küçük kareler yöntemiyle, doğrusal ters çözümde fiziksel parametreleri hesaplar.
6) En küçük kareler yöntemiyle, doğrusal olmayan ters çözümde geometrik parametreleri hesaplar.

Program Yeterliliği İlişkisi

  Program Yeterlilikleri
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Öğrenme Kazanımları
1 Orta Düşük Yüksek Orta Orta Orta Orta Düşük Yüksek Düşük Orta
2 Orta Orta Orta Yüksek Orta Düşük Orta Düşük Yüksek Orta Orta
3 Yüksek Düşük Düşük Orta Düşük Orta Yüksek Orta Düşük Yüksek Orta
4 Düşük Orta Yüksek Orta Orta Yüksek Orta Yüksek Orta Yüksek Orta
5 Yüksek Düşük Düşük Orta Orta Yüksek Düşük Orta Yüksek Orta Düşük
6 Orta Düşük Orta Yüksek Yüksek Orta Orta Yüksek Orta Orta Yüksek

Eğitim Şekli

Yüz Yüze

Ön Koşullar, Diğer Koşullar

Yok

Önerilen Destekleyici Dersler

Yok

Dersin İçeriği

Bu ders, jeofizikte modelleme tanımını,parametreleştirme ilkelerini, düz ve ters çözümün tanımını, enküçük kareler yöntemiyle doğrusal ve doğrusal olmayan ters çözümü, sistem matrisi ve duyarlılık (jakobian) matrisinin yapısını ve iyi ve kötü koşullanmış problemlerde parametre kestirimlerini kapsar.

Haftalık Ders İzlencesi

1) Jeofizikte modellemenin tanımı, karmaşık şekilli yapılarda idealleştirme ilkeleri, model ve veri ortamlarının tanımı
2) Jeofizik modellemede düz çözümün tanımı, düz çözüm işleyişi akış şeması
3) Poligonal yapıların gravite ve manyetik düz çözümü ve Matlab uygulamaları
4) Yatay tabakalı ortamların Elektrik özdirenç düz çözümü ve Matlab uygulamaları
5) Jeofizik modellemede ters çözümün tanımı, doğrusal ve doğrusal olmayan ters çözüm kavramları
6) Kısa sınav
7) Doğrusal ters çözümde parametre kestirimi, birinci türden Fredholm integralinin ayrıklaştırılması
8) Ara sınav/Değerlendirme
9) Doğrusal olmayan problemlerin doğrusallaştırılması, doğrusal olmayan ters çözümde parametre kestirimi
10) Kısıtsız enküçük kareler yöntemiyle doğrusal olmayan ters çözüm, duyarlılık (Jacobian) matrisinin yapısı
11) Doğrusal olmayan ters çözümün yinelemeli olarak uygulanması, yinelemelerin durdurulması için kriterler, gravite, manyetik ve rezistivite uygulamaları
12) Doğrusal olmayan ters çözümün yinelemeli olarak uygulanması, yinelemelerin durdurulması için kriterler ve uygulamalar
13) Tekil değer ayrışımı
14) Parametre ve veri ayırımlılığı, parametre kesimlerinin duraylılığının belirlenmesi
15) Ağırlıklı ve sönümlü enküçük kareler yöntemleriyle kötü koşullanmış sistemlerde parametre kestirimi
16) Yarıyıl sonu sınavı

Önerilen/İstenen Ders Kaynakları

1- Oruç, B. 2012. Teori ve Örneklerle Jeofizikte Modelleme. Umuttepe Yayınları, Kitap, 376 s., ISBN 978-605-5936-64-8.
2- Başokur, A. 2002. Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Problemlerin Ters Çözümü, TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası, Ankara.
3- Menke, W., 1984. Geophysical Data Analysis. Discrete Inverse Theory. Academic Press.
4- Meju, M.A.,1994. Geophysical Data Analysis: Understanding Inverse Problem Theory and Practice. Society of Exploration Geophysicists.

Planlanan Öğrenim Faaliyetleri Ve Eğitim Yöntemi

1) Anlatım
2) Soru-Cevap
3) Tartışma
4) Alıştırma ve Uygulama
5) Grup Çalışması
6) Laboratuvar/Çalıştay
7) Problem Çözme
8) Proje Temelli Öğrenme


Değerlendirme Yöntemi ve Ölçütleri

Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarıya Oranı

40%

 

Sayı

Yüzde

Yarıyıl İçi Çalışmaları

Ara Sınav

1

60%

Kısa Sınav

1

40%

 

Yarıyıl Sonu Sınavının Başarıya Oranı

60%

Toplam

100%

Dersin Eğitim Dili

Türkçe

Mesleki Uygulama

İstenmemekte