>
Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü Dersin Düzeyi Dersin Yılı Dersin Verildiği Dönem AKTS Kredisi
Elektrik Makinaları UGM106 Zorunlu Lisans 1 Bahar 5

Öğretim Elemanı Adı

Prof. Dr. Faruk ARAS
Doç. Dr. Mehlika ŞENGÜL KARAARSLAN

Dersin Öğrenme Kazanımları

1) Kapasite ve bobinin devredeki davranışlarını bilir, ac ve dc de RLC analiz edebilir.
2) Manyetizmanın temellerini açıklar ve elektrik makinelerindeki uygulamalarını bilir
3) Temel elektrik yasaları ve onların elektrik makinalarına uygulamasını bilir
4) DC ve AC Motor / Jeneratör Teorisi konusunu bilir ve problemleri çözer
5) Transformatörler konusunu bilir ve ilgili problemleri çözebilir.
6) Elektrik makinalarının havacılıktaki kullanımlarını bilir ve onların bakımlarını ve testlerini yapar

Program Yeterliliği İlişkisi

  Program Yeterlilikleri
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
Öğrenme Kazanımları
1 Düşük     Orta Orta   Orta Düşük Düşük Orta   Düşük Orta Düşük Düşük     Düşük Yüksek
2 Düşük     Orta Orta   Orta Düşük Düşük Orta   Düşük Orta Düşük Düşük     Düşük Yüksek
3 Düşük     Orta Orta   Orta Düşük Düşük Orta   Düşük Orta Düşük Düşük     Düşük Yüksek
4 Düşük     Orta Orta   Orta Düşük Düşük Orta   Düşük Orta Düşük Düşük     Düşük Yüksek
5 Düşük     Orta Orta   Orta Düşük Düşük Orta   Düşük Orta Düşük Düşük     Düşük Yüksek
6 Düşük     Orta Orta   Orta Düşük Düşük Orta   Düşük Orta Düşük Düşük     Düşük Yüksek

Eğitim Şekli

Yüz Yüze

Ön Koşullar, Diğer Koşullar

Yok

Önerilen Destekleyici Dersler

İstenmemekte

Dersin İçeriği

Manyetizma; (a) Manyetizma teorisi, Mıknatısın özellikleri; Dünyanın manyetik alanına asılı mıknatısın hareketi; Manyezitleşirme ve manyetik giderme; Manyetik kalkanlama; Çeşitli manyetik materyal türleri; Elektromıktanısların yapısı ve çalışma esasları; Akım taşıyan bir iletkenin etrafındaki manyetik alanı belirleyen "el" kuralları; (b) Manyeto motor kuvveti, alan şiddeti, manyetik akı yoğunluğu, geçirgenlik, histerezis çevrimi, artık kalan mıknatıs akı yoğunluğu, artık mıknatıslanmayı giderici kuvvete karşı manyetik direnç, doyma noktası, girdap akımları; Mıknatısların bakım ve saklanması ile ilgili önlemler. İndüktans/İndüktör, Faraday Yasası; Manyetik alanda hareket eden iletkendeki voltajın indüklenme işlemi; İndüksiyon esasları; İndüklenen voltajın büyüklüğüne bağlı etkiler: Manyetik alan kuvveti, akı değişim hızı, kondüktör sarım sayısı; Karşılıklı indüksiyon; Primer akımın değişim hızı etkisi ve karşılıklı indüksiyonun endüklenmiş voltaja etkisi; Karşılıklı indüksiyonu etkileyen faktörler; Sargıdaki sarım sayısı, sargının fiziki boyutu, sargı geçirgenliği, sargıların birbirlerine konumu; Lenz Yasası ve polarite belirleme kuralları; Geri/ters emk, kendiliğinden indüklenme; Doyma noktası; İndüktörlerin başlıca kullanımları. DC Motor/Jeneratör Teorisi; Temel motor ve jeneratör teorisi; DJ jeneratördeki bileşenlerin yapısı ve amacı; DJ jeneratörlerdeki akım çıktısının ve akım akış yönünün işleyişi ve bunları etkileyen faktörler; DC motorların çıktı gücünün, torkunun, hızının ve rotasyon yönünün işleyişi ve bunları etkileyen faktörler; Seri sarılmış, paralel sarılmış ve bileşik motorlar; Starter Jeneratör yapısı. AC Teorisi Sinüzoidal dalga formu: faz, periyot, frekans, çevrim; Ani, ortalama, karekök, tepe, tepeden tepeye akım değerleri ve bu değerlerin voltaj, akım ve güç bağlı olarak hesaplanması; Üçgen/Kare dalgalar; Tek/üç faz prensipleri Rezistif (R), Kapasitif (C) and Endüktif (L) Devreler; L, C ve R devrelerindeki voltaj ve akımın faz ilişkisi, paralel, seri ve seri paralel; L, C ve R devrelerindeki güç kaybı; Empedans, faz açısı, güç faktörü ve akım hesaplamaları; Doğru güç, zahiri güç ve reaktif güç hesaplamaları. Transformatörler Transformatörlerin yapı ve çalışma prensipleri; Transformatör kayıpları ve bu kayıpları önlemenin yolları; Transformatörlerin yüklü ve yüksüz durumlarda davranışları; Güç transferi, etkinlik, polarite işaretlemeleri; Hat ve faz voltaj ve akımının hesaplanması; Üç fazlı bir sistemde güç hesabı; Primer ve sekonder akımlar, voltajlar, sarım oranları, güç, verim; Oto transformatörler.Filtreler; Düşük geçiş, yüksek geçiş, band geçiş ve band durdurma filtrelerinin çalışması, uygulaması ve kullanımı; AC Jeneratörler; Manyetik alandaki çevrim/devre rotasyonu ve üretilen dalga biçimi; Döner endüvi ve döner alan tip AC jeneratörlerinin çalışması ve yapısı; Tek fazlı, iki fazlı ve üç fazlı alternatörler; Uç fazlı yıldız ve delta bağlantı avantajları ve kullanımları; Sabit/Doğal Mıknatıs Jeneratörleri. AC Motorlar; Gerek tek fazlı gerek polifazlı AC senkronize ve endüksiyon motorlarının yapısı ve çalışma prensipleri; Hız kontrol ve rotasyon yönü metotları; Döner alan oluşturma metotları: kapasitör, indüktör, gölge veya bölünmüş kutuplu.

Haftalık Ders İzlencesi

1) Kapasitör/Kapasitans Kapasitörlerin çalışması ve işlevleri; • Plakaların, plakalar arası uzaklığın, plaka sayısının, dielektrik ve dielektrik katsayısının, çalışma voltajının, voltaj oranlarının kapasitans büyüklüğüne etkileri; • Kapasitör tipleri, yapıları ve çalışmaları; • Kondansatör renk kodlaması; • Paralel ve seri bağlı devrelerde kapasitans ve gerilim hesaplaması; • Kapasitörün üstel olarak şarj ve deşarj olması, zaman sabitleri; • Kondansitörlerin test edilmesi;
2) Bobin/İndüktans/İndüktör • Faraday kanunu; • Manyetik bir alanda hareket eden iletkenin gerilim indüklenmesi ; • İndüksiyon prensipleri; • Manyetik alan şiddetinin, akının değişme oranının ve iletken sarım sayısının indüklenmiş gerilim üzerindeki etkileri; • Karşılıklı indüksiyon; • Primer akım değişiminin ve karşılıklı indüktansın, indüklenmiş gerilim üzerine etkileri; • Karşılıklı indüktansı etkileyen faktörler: bobin sarım sayısı, bobinin fiziksel boyutları, bobinin geçirgenliği, bobinlerin birbirlerine göre konumları; • Lenz kanunu ve polariteyi belirleyen kurallar; • Geri elektromotor kuvveti, öz indüksiyon; • Doyum noktası; • İndüktörlerin kullanım ilkeleri;
3) Rezistif (R), Kapasitif (C) ve İndüktif (L) Devreleri
4) Rezistif (R), Kapasitif (C) ve İndüktif (L) Devreleri
5) Transformatörler • Transformatörün yapısı ve çalışması; • Transformatörde oluşan kayıplar ve bunların önlenmesi; • Yüklü ve yüksüz durumda transformatörün çalışması;
6) • Güç transferi, verim ve polarite işaretleme; • Primer ve sekonder akımı, gerilimi, dönüşüm oranı, güç, verim; • Ototransformatörler.
7) DC Motor / Jeneratör Teorisi Basit motor ve jeneratör teorisi; DC jenaratör komponentlerin yapıları ve amaçları; DC jeneratörün çalışması ve DC jeneratörlerindeki akım çıkış değerleri ile akım yönünü etkileyen etkenler; DC motorların çalışması ve DC motorların çıkış gücünü, torkunu, hızı ve dönme yönünü etkileyen etkenler;
8) Ara sınav/Değerlendirme
9) • Seri sargılı, şönt sargılı veya bileşik motorlar; • Starter jeneratörünün yapısı;
10) AC Jeneratörler • Halkanın manyetik alan içerisinde dönmesi ve dalga şeklinin üretilmesi; • Döner çerçeveli ve döner alan tipli AC jeneratörlerin çalışması ve yapısı; • Tek fazlı, iki fazlı ve üç fazlı AC alternatörler;
11) • Üç faz yıldız ve delta bağlantıların kullanımları ve avantajları; • Çizgi ve faz voltaj ve akımlarının hesaplanması; • Daimi mıknatıslı jeneratörler;
12) AC Motorlar • Tek ve çok fazlı AC sekron ve indüksiyon motorlarının yapıları, çalışma prensipleri ve özellikleri; • Hız kontrolünün ve dönüş yönünün metodları; • Döner alan oluşturmada kullanılan metodlar: Kapasitör, Bobin, tayflı veya ayrık kutup;
13) AC Motorlar • Tek ve çok fazlı AC sekron ve indüksiyon motorlarının yapıları, çalışma prensipleri ve özellikleri; • Hız kontrolünün ve dönüş yönünün metodları; • Döner alan oluşturmada kullanılan metodlar: Kapasitör, Bobin, tayflı veya ayrık kutup;
14) AC Motorlar • Tek ve çok fazlı AC sekron ve indüksiyon motorlarının yapıları, çalışma prensipleri ve özellikleri; • Hız kontrolünün ve dönüş yönünün metodları; • Döner alan oluşturmada kullanılan metodlar: Kapasitör, Bobin, tayflı veya ayrık kutup;
15) AC Motorlar Tek ve çok fazlı AC sekron ve indüksiyon motorlarının yapıları, çalışma prensipleri ve özellikleri; Hız kontrolünün ve dönüş yönünün metodları; Döner alan oluşturmada kullanılan metodlar: Kapasitör, Bobin, tayflı veya ayrık kutup;
16) Yarıyıl sonu sınavı

Önerilen/İstenen Ders Kaynakları

Planlanan Öğrenim Faaliyetleri Ve Eğitim Yöntemi

1) Anlatım
2) Soru-Cevap
3) Grup Çalışması
4) Örnek Olay
5) Problem Çözme


Değerlendirme Yöntemi ve Ölçütleri

Ara Sınav Notunun Başarıya Oranı

50%

Yarıyıl Sonu Sınavının Başarıya Oranı

50%

Toplam

100%

Dersin Eğitim Dili

Türkçe

Mesleki Uygulama

İstenmemekte