>
Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü Dersin Düzeyi Dersin Yılı Dersin Verildiği Dönem AKTS Kredisi
Hava Aracı Yapıları UGM302 Zorunlu Lisans 3 Bahar 4

Öğretim Elemanı Adı

Doç. Dr. Sinan FİDAN
Dr. Öğr. Üyesi Sedat SÜSLER
Öğr. Gör. Haluk DEMİRTAŞ

Dersin Öğrenme Kazanımları

1) Hava aracı yapıları ile ilgili temel bilgileri açıklar.
2) Hava aracı inşa metotlarını tarihsel gelişimiyle birlikte açıklar.
3) Hava aracı montaj tekniklerini örneklendirerek açıklar.
4) Hava aracı gövdesini ve gövde yapılarını açıklar.
5) Hava aracı kanadını ve kanat yapılarını açıklar.
6) Hava aracı stabilizasyon elemanlarını ve bunların yapılarını açıklar.
7) Hava aracı kontrol yüzeylerini ve bunların yapılarını açıklar.
8) Nasel ve pilon yapıları ile bağlantılarını açıklar.

Program Yeterliliği İlişkisi

  Program Yeterlilikleri
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
Öğrenme Kazanımları
1 Orta Düşük Düşük Düşük   Düşük Orta Orta Orta Orta   Düşük Düşük   Düşük   Yüksek Düşük Düşük
2 Orta Düşük Düşük Düşük   Düşük Orta Orta Orta Orta   Düşük Düşük   Düşük   Yüksek Düşük Düşük
3 Orta Düşük Düşük Düşük   Düşük Orta Orta Orta Orta   Düşük Düşük   Düşük   Yüksek Düşük Düşük
4 Orta Düşük Düşük Düşük   Düşük Orta Orta Orta Orta   Düşük Düşük   Düşük   Yüksek Düşük Düşük
5 Orta Düşük Düşük Düşük   Düşük Orta Orta Orta Orta   Düşük Düşük   Düşük   Yüksek Düşük Düşük
6 Orta Düşük Düşük Düşük   Düşük Orta Orta Orta Orta   Düşük Düşük   Düşük   Yüksek Düşük Düşük
7 Orta Düşük Düşük Düşük   Düşük Orta Orta Orta Orta   Düşük Düşük   Düşük   Yüksek Düşük Düşük
8 Orta Düşük Düşük Düşük   Düşük Orta Orta Orta Orta   Düşük Düşük   Düşük   Yüksek Düşük Düşük

Eğitim Şekli

Yüz Yüze

Ön Koşullar, Diğer Koşullar

Yok

Önerilen Destekleyici Dersler

İstenmemekte

Dersin İçeriği

Uçuş Teorisi; Uçak Aerodinamiği ve Uçuş Kontrolleri (Kumandaları); Aşağıdakilerin çalışması ve etkisi: Sağa sola yatış (rule) kumandası; eleronlar ve spoylerler, burun aşağı/burun yukarı (pike) kumandası: elevatör, stabilatör, değişken oranlı stabilatörler ve kanard kontrolü, sağa sola dönüş (yaw) kumandası, dümen sınırlayıcıları (rudder limiters); Elevon ve ruddervatörün kullanımı ile kontrol; Yüksek kaldırma cihazları, slat, slot, flap, flaperon; Sürükleme (drag) sağlayan cihazlar, spoylerler, kaldırma damperleri (lift dumpers), hız frenleri; Kanat fenslerinin(fence) etkileri; testere dişli hücum kenarları(leading edge); Sınır tabaka kontrolleri, girdap üreticileri, stall veya hücum kenarı wedge düzenleri; Ayarlayıcı fletnerlerin(trim tab), denge ve denge bozucu fletnerlerin(tab), servo fletnerleri, yaylı fletnerler, kütlesel denge, kontrol yüzeyi sapması, aerodinamik denge panelleri çalışması ve etkisi. Yüksek Hızlı Uçuş; Ses hızı, subsonik uçuş, transonik uçuş, süpersonik uçuş; Mach sayısı, kritik Mach sayısı, sıkıştırılabilirlik etkisi, şok dalgası, aerodinamik ısınma, alan kuralı; Yüksek kızılı uçağın motor girişlerindeki hava akımını etkileyen faktörler; Sweepback in kritik Mach sayısına etkileri. Gövde Yapısı; Genel Kavramlar; (a) Yapısal mukavemete ilişkin uçuşa elverişlilik gereklilikleri; Yapısal sınıflandırma, birinci,ikinci ve üçüncü; Hata kaldırır, emniyetli ömür, hasar toleransı genel kavramları; Bölge ve istasyon tanımlama sistemleri; Gerilme, burkulma, eğilme, sıkıştırma, kesme, burulma, çekme gerilimi, yorulma; Boşaltma ve havalandırma koşulları; Sistem montaj/yerleştirme koşulları; Yıldırımdan korunma koşulları; Hava Aracı bağlamaları; (b) Aşağıdakilerin yapım metotları: Kaplama gövdeler, takviye çemberleri, takviye elemanları, gövde kirişleri, ana kaburgalar, takviye parçaları, dikmeler, bağlantılar, kirişler, kat yapıları, takviyeler, kaplama metotları, korozyondan koruma, kanat, kuyruk takımı ve motor bağlantıları; Yapı birleştirme/montaj teknikleri: perçinleme, civatalama,yapıştırma; Kromaj, anotlama, boyama gibi yüzey koruma yöntemleri; Yüzey temizleme; Gövde simetrisi: Hizalama/ayarlama metotları ve simetri kontrolleri. Gövde Yapısı – Uçaklar; Gövde (ATA 52/53/56); Yapı ve basınç sızdırmazlığı sağlama; Kanat, irtifa dümeni, paylon, ve iniş takımı bağlantıları; Koltuk yerleşimi ve kargo yükleme sistemi; Kapılar ve acil durum çıkışları: Yapılar, mekanizmalar, çalışma (hareket) ve emniyet cihazları; Pencere ve camların yapıları ve mekanizmaları. Kanatlar (ATA 57) Yapı: Yakıt depolama; İniş takımları, paylon, kumanda yüzeyleri ve yüksek kaldırma /sürükleme (drag) bağlantıları. Stabilizatörler (ATA 55) Yapı: Kontrol yüzey bağlantısı. Uçuş Kontrol (Kumanda) Yüzeyleri (ATA 55/57) Yapı ve bağlantı; Balanslama (Dengeleme) - kütle ve aerodinamik. Naseller/Paylonlar (ATA 54); Naseller/Paylonlar: Yapı, Yangın duvarları, Motor bağlantıları. Kabin ekipmanları ve Mefruşat (ATA 25); (a) Acil durum ekipmanı gereklilikleri; Koltuklar, kayışlar ve kemerler. (b) Kabin yerleşimi; Ekipman yerleşimi; Kabin Mefruşat montajı; Kabin eğlence ekipmanları; Galley kurulumu; Kargo taşıma/handling ve muhafaza ekipmanı; Merdivenler. Uçuş Kumandaları (ATA 27); Ana kumanda yüzeyleri: eleron, elevatör, dümen, spoyler; Fletner (trim) kumandası; Aktif yük kumandası; Yüksek kaldırma düzenekleri; Kaldırma indirme, hız frenleri; Sistem çalışması: Manüel, hidrolik, pnömatik, elektriksel, elektronik kumandalı (fly-by-wire); Suni hissetme, Sapma (Yaw) damperi, Mach ayarı, dümen sınırlayıcısı (rudder limiter), fırtına kilitleme sistemleri; Balanslama/Dengeleme ve ayarlama: Perdövites (stall) koruma/uyarı sistemi.

Haftalık Ders İzlencesi

1) Gövde yapıları-genel kavramlar yapısal mukavemetler için uçuşa elverişlilik gereksinimleri; yapısal sınıflandırma, birinci,ikinci ve üçüncü;yapısal sistemlerin temel bilgileri;hata kaldırır, emniyetli ömür, hasar toleransı genel kavramları;bölgelerle ve istasyonlarla ilgili sistemler;gerilme, burkulma, eğilme, sıkıştırma, kesme, burulma, çekme gerilimi, yorulma,boşaltma ve havalandırma koşulları ,sistemleri yerleştirme koşulları elektriksel bağlantılar (bonding); yıldırımdan korunma koşulları
2) Gövde yapıları-genel kavramlar yapısal mukavemetler için uçuşa elverişlilik gereksinimleri; yapısal sınıflandırma, birinci,ikinci ve üçüncü;yapısal sistemlerin temel bilgileri;hata kaldırır, emniyetli ömür, hasar toleransı genel kavramları;bölgelerle ve istasyonlarla ilgili sistemler;gerilme, burkulma, eğilme, sıkıştırma, kesme, burulma, çekme gerilimi, yorulma,boşaltma ve havalandırma koşulları ,sistemleri yerleştirme koşulları elektriksel bağlantılar (bonding); yıldırımdan korunma koşulları
3) Gövde yapıları-genel kavramlar Yapısal mukavemetler için uçuşa elverişlilik gereksinimleri; yapısal sınıflandırma, birinci,ikinci ve üçüncü;yapısal sistemlerin temel bilgileri;hata kaldırır, emniyetli ömür, hasar toleransı genel kavramları;bölgelerle ve istasyonlarla ilgili sistemler;gerilme, burkulma, eğilme, sıkıştırma, kesme, burulma, çekme gerilimi, yorulma,boşaltma ve havalandırma koşulları ,sistemleri yerleştirme koşulları elektriksel bağlantılar (bonding); yıldırımdan korunma koşulları
4) Gövde yapıları-genel kavramlar Yapısal mukavemetler için uçuşa elverişlilik gereksinimleri; yapısal sınıflandırma, birinci,ikinci ve üçüncü;yapısal sistemlerin temel bilgileri;hata kaldırır, emniyetli ömür, hasar toleransı genel kavramları;bölgelerle ve istasyonlarla ilgili sistemler;gerilme, burkulma, eğilme, sıkıştırma, kesme, burulma, çekme gerilimi, yorulma,boşaltma ve havalandırma koşulları ,sistemleri yerleştirme koşulları elektriksel bağlantılar (bonding); yıldırımdan korunma koşulları
5) Kaplama gövdelerin, takviye çemberlerinin, takviye elemanlarının, gövde kirişlerinin, ana kaburgaların, takviye parçalarının, dikmelerin, bağlantıların, kirişlerin, kat yapıların, takviyelerin, kaplama metotlarının, korozyonda korumanın, kanadın kuyruk takımının, ve motor bağlantılarınınyapım metotları;yapı birleştirme teknikleri: perçinleme, civatalama,yapıştırma;yüzey temizleme;gövde simetrisi: ayarlama metodları ve simetri kontrolleri
6) Gövde yapıları-uçaklar Gövde (ATA 52/53/56) yapısal ve basınçlama macunları ;kanat, irtifa dümeni, paylon, ve iniş takımı bağlantıları ;koltuk yerleşimi ve kargo yükleme sistemleri;kapılar: yapısal,mekanizmalar, hareket ve aletlerin emniyeti;pencereler ve camların yapıları ve mekanizmaları;
7) Gövde yapıları-uçaklar Gövde (ATA 52/53/56) yapısal ve basınçlama macunları ;kanat, irtifa dümeni, paylon, ve iniş takımı bağlantıları ;koltuk yerleşimi ve kargo yükleme sistemleri;kapılar: yapısal,mekanizmalar, hareket ve aletlerin emniyeti;pencereler ve camların yapıları ve mekanizmaları
8) Ara sınav/Değerlendirme
9) Kanat (ATA 57) yapısal; yakıt depolama;iniş takımları, paylon, kontrol yüzeyleri ve kaldırma /sürükleme bağlantıları
10) Kanat (ATA 57) Yapısal; yakıt depolama;iniş takımları, paylon, kontrol yüzeyleri ve kaldırma /sürükleme bağlantıları
11) İrtifa dümeni (ATA 55) Yapısal, kontrol yüzey bağlantısı;
12) Uçuş kontrol yüzeyleri (ATA 55/57) yapısal ve bağlantı;kütle ve aerodinamik –balans
13) Nasel / paylon (ATA 54) Yapısal; yangın duvarları;motor bağlantıları.
14) Yapılar- Genel Kavram a)Yapısal sistemin temelleri; b)Bölge ve istasyon tanımlama sistemleri;elektriksel bağlantılar; şimşek çarpmalarına karşı koruma sağlama
15) Yapılar- Genel Kavram a)Yapısal sistemin temelleri; b)Bölge ve istasyon tanımlama sistemleri,elektriksel bağlantılar; şimşek çarpmalarına karşı koruma sağlama
16) Yarıyıl sonu sınavı

Önerilen/İstenen Ders Kaynakları

Planlanan Öğrenim Faaliyetleri Ve Eğitim Yöntemi

1) Anlatım
2) Soru-Cevap
3) Alıştırma ve Uygulama


Değerlendirme Yöntemi ve Ölçütleri

Ara Sınav Notunun Başarıya Oranı

40%

Yarıyıl Sonu Sınavının Başarıya Oranı

60%

Toplam

100%

Dersin Eğitim Dili

Türkçe

Mesleki Uygulama

İstenmemekte