>
Anasayfa
Kurumsal Genel Bilgiler 
Derece Programlarına İlişkin Bilgiler 
Öğrenciler İçin Genel Bilgiler 
English

Anadolu Ve Rumeli Ağızları

Türk Dili ve Edebiyatı

Fen - Edebiyat Fakültesi
Lisans
Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü Dersin Düzeyi Dersin Yılı Dersin Verildiği Dönem AKTS Kredisi
Anadolu Ve Rumeli Ağızları TDE313 Seçmeli Lisans 3 Güz 4

Öğretim Elemanı Adı

Doç. Dr. Kenan ACAR

Dersin Öğrenme Kazanımları

1) Ağız terimini ve onunla ilgili lehçe, şive vb. terimleri tanımlar.
2) Ağızların yazı diliyle ilişkisini ve ağız bilimi araştırmalarının niçin gerekli olduğunu anlatır.
3) Ağızların oluşumuna katkıda bulunan unsurları ve ağızlardaki karşıtlık ve benzerliklerin sebeplerini açıklar.
4) Anadolu ve Rumeli ağızları konusunda yerli ve yabancı araştırıcıların yaptıkları çalışmaları kronolojik sırayla özetler.
5) Ağızlarla ilgili tasnif çalışmalarını ve ağızların söz varlığını örnekler.
6) Ağız araştırmalarında kullanılan yöntemleri bilir ve uygular.
7) Anadolu ve Rumeli ağızlarıyla ilgili olarak yapılmış eski ve yeni çalışmaları karşılaştırır.
8) Ağız çalışmalarında karşılaşılan güçlükler için çözümler geliştirir.
9) Ağızlar ve ağız araştırmalarının geleceğiyle ilgili tahminde bulunur.
10) Ağız çalışmalarında kullanılan çevriyazı işaretlerinin kullanım yerlerini anlatır.
11) Anadolu ve Rumeli ağızlarının her birinin karakteristik niteliklerini özetler.
12) Ağız çalışmalarındaki metinlerde bulunan yöreye has ağız özelliklerini gösterir.
13) Özelliklerini öğrendiği her ağız bölgesini daha öncekilerle karşılaştırır.
14) Anadolu ve Rumeli ağızlarını paralellik ve karşıtlıklarına göre nasıl tasnif edebileceğini tasarlar.
15) Ağılarla ilgili tasniflerde kullanılan ölçütlerin geçerliliği hakkında hükümler verir.

Program Yeterliliği İlişkisi

  Program Yeterlilikleri
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Öğrenme Kazanımları
1   Yüksek   Yüksek Yüksek Yüksek Orta Orta Yüksek Yüksek Yüksek
2   Yüksek   Orta Yüksek Yüksek     Yüksek Yüksek Yüksek
3       Orta Yüksek       Yüksek Yüksek Yüksek
4   Yüksek Düşük Düşük Yüksek Yüksek Orta Orta Yüksek Yüksek Yüksek
5   Yüksek   Yüksek Yüksek Yüksek Orta Orta Yüksek Yüksek Yüksek
6   Yüksek   Orta Yüksek Yüksek     Yüksek Yüksek Yüksek
7 Düşük Yüksek   Orta Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek   Yüksek Yüksek
8   Orta     Yüksek Yüksek     Yüksek Yüksek Yüksek
9   Düşük Düşük Düşük   Yüksek     Yüksek Yüksek Yüksek
10   Yüksek Düşük Düşük   Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek
11   Yüksek   Yüksek Yüksek Yüksek     Yüksek Yüksek Yüksek
12   Yüksek   Yüksek Yüksek Yüksek Düşük Düşük Yüksek Yüksek Yüksek
13   Yüksek   Orta Yüksek Yüksek Orta Orta   Yüksek Yüksek
14   Yüksek     Yüksek Yüksek Orta Orta Yüksek Yüksek Yüksek
15   Yüksek     Yüksek Yüksek     Yüksek Yüksek Yüksek

Eğitim Şekli

Yüz Yüze

Ön Koşullar, Diğer Koşullar

Yok

Önerilen Destekleyici Dersler

Yok

Dersin İçeriği

Ağız terimi, Anadolu ve Rumeli ağızları konusunda yapılmış derleme, inceleme ve tasnif çalışmaları, ağız araştırmaları yöntemleri Ağız transkripsiyon sistemi; Erzurum, Kars, Diyarbakır, Doğu Karadeniz, Nevşehir, Batı Karadeniz, Batı Anadolu, Doğu Rumeli ve Batı Rumeli ağız bölgelerinin özellikleri.

Haftalık Ders İzlencesi

1) Ağız kavramının tanımlanması. Bu kavramın dil, şive, lehçe, diyalekt, aksan gibi benzer kavramlarla ilişkisi ve bunlar arasındaki yeri. Ağız bilimi araştırmalarının gerekliliği. Ağızlar ve yazı dili münasebeti.
2) Anadolu ağızları üzerinde yapılan ilk çalışmalar: Yabancı araştırıcılar dönemi (1867-1940) ve Ahmet Caferoğlu dönemi (1940-1950). Ahmet Caferoğlu dönemi sonrası günümüze kadar yapılan ağız metni derleme ve inceleme çalışmaları
3) Anadolu ağızlarındaki çeşitli dil unsurlarıyla (sıfat-fiil ekleri, fiil çekimi vb.) ilgili çalışmalar. Anadolu ağızlarının söz varlığı. Anadolu ağızlarının tasnifiyle ilgili çalışmalar.
4) Ağız araştırmalarında yöntem: Sahaya çıkmadan yapılacak hazırlık çalışmaları ve saha çalışmasında dikkat edilecek noktalar. Ağız araştırmalarında yöntem: Derlenen ağız malzemesini metne dönüştürme. Ağız metni işaretleri ve bunlarla ilgili değerlendirmeler.
5) Rumeli ağızlarıyla ilgili olarak yabancı araştırıcılar tarafından yapılmış derleme ve inceleme çalışmaları. Rumeli ağızlarıyla ilgili olarak yerli araştırıcılar tarafından yapılmış derleme ve inceleme çalışmaları.
6) Rumeli ağızlarının tasnifi konusunda yapılan çalışmalar ve bu çalışmalarda kullanılan ölçütlerin değerlendirilmesi. Rumeli ağızları üzerindeki Kıpçak tesiri.
7) Anadolu ve Rumeli ağızları üzerindeki çalışmaların bir bütün hâlinde değerlendirilmesi. Ağız çalışmaları açısından aciliyeti olan bölgelerin incelenmesi.
8) Ara sınav
9) Erzurum ağzının karakteristik özellikleri. Bu ağızdan seçilmiş birer metnin tahlili.
10) Diyarbakır ağzının karakteristik özellikleri. Bu ağızdan seçilmiş bir metnin tahlili. Erzurum ağızlarıyla karşılaştırma.
11) Doğu Karadeniz ağızlarının karakteristik özellikleri. Bu bölgeden seçilmiş bir metnin tahlili. Erzurum ve Diyarbakır ağızlarıyla karşılaştırma.
12) Batı Karadeniz ağızlarının karakteristik özellikleri. Bu ağızdan seçilmiş bir metnin tahlili. Doğu Karadeniz, Erzurum ve Diyarbakır ağızlarıyla karşılaştırma. Nevşehir ağzının karakteristik özellikleri. Bu ağızdan seçilmiş bir metnin tahlili.
13) Rumeli ağızlarının genel özellikleri. Rumeli ağızlarıyla ilgili çalışmaların hatırlatılması. Doğu Trakya ağzının özellikleri. Bu ağızdan seçilmiş bir metnin tahlili. Önceki ağızlarla karşılaştırma.
14) Batı Rumeli ağızlarına ait metinler üzerinde çalışma. Önceki ağızlarla karşılaştırma. Anadolu ve Rumeli ağızlarının karşılaştırılması ve genel değerlendirme.
15) Anadolu ve Rumeli ağızlarının karşılaştırılması ve genel değerlendirme.
16) Yarıyıl sonu sınavı

Önerilen/İstenen Ders Kaynakları

Planlanan Öğrenim Faaliyetleri Ve Eğitim Yöntemi



Değerlendirme Yöntemi ve Ölçütleri

Ara Sınav Notunun Başarıya Oranı

40%

Yarıyıl Sonu Sınavının Başarıya Oranı

60%

Toplam

100%

Dersin Eğitim Dili

Türkçe

Mesleki Uygulama

İstenmemekte