>

Ters Çözüm ve Modelleme Optimizasyonu

Jeofizik Mühendisliği

Fen Bilimleri Enstitüsü
Yüksek lisans
Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü Dersin Düzeyi Dersin Yılı Dersin Verildiği Dönem AKTS Kredisi
Ters Çözüm ve Modelleme Optimizasyonu JFZ536 Seçmeli Yüksek lisans 1 Bahar 8

Öğretim Elemanı Adı

Prof. Dr. Zerrin ALADAĞ
Prof. Dr. Aziz Armağan ARICI
Prof. Dr. Müslüm ARICI
Prof. Dr. Ş. HAKAN ATAPEK
Prof. Dr. Metin AYDIN
Prof. Dr. Şerif BARIŞ
Prof. Dr. Zafer BİNGÜL
Prof. Dr. Cenk ÇELİK
Prof. Dr. Mustafa ÇÖL
Prof. Dr. Zafer DÜLGER
Prof. Dr. Ahmet ERDİL
Prof. Dr. Arzu ERENER
Prof. Dr. Hüseyin Metin ERTUNÇ
Prof. Dr. Erol FEYZULLAHOĞLU
Prof. Dr. Alpaslan FIĞLALI
Prof. Dr. Mehmet Kemal GÜLLÜ
Prof. Dr. Erdinç KALUÇ
Prof. Dr. Sedat KARABAY
Prof. Dr. Hasan KARABAY
Prof. Dr. Cengız KURTULUŞ
Prof. Dr. Hasan OCAK
Prof. Dr. Bülent ORUÇ
Prof. Dr. İlhan Tekin ÖZTÜRK
Prof. Dr. Halil İbrahim SARAÇ
Prof. Dr. Fadime SERTÇELİK
Prof. Dr. Tamer SINMAZÇELİK
Prof. Dr. Emel TABAN
Prof. Dr. Ali TANGEL
Prof. Dr. Oğuzhan URHAN
Prof. Dr. Muharrem YILMAZ
Prof. Dr. Taner YILMAZ
Prof. Dr. Kadri Süleyman YİĞİT
Prof. Dr. Adalet ZEREN
Prof. Dr. Muzaffer ZEREN
Doç. Dr. Nihat Hakan AKYOL
Doç. Dr. Gülşen AYDIN KESKİN
Doç. Dr. Özkan CORUK
Doç. Dr. Anıl ÇELEBİ
Doç. Dr. Ersoy ERİŞİR
Doç. Dr. Aykut GÜÇTEKİN
Doç. Dr. Selçuk KİZİR
Doç. Dr. Utkan MUTMAN
Doç. Dr. Burcu ÖZCAN TÜRKKAN
Doç. Dr. Şeyda POLAT
Doç. Dr. Nejat Yıldırım SARI
Doç. Dr. Tülin ŞAHİN
Doç. Dr. Enbiya TÜREDİ
Dr. Öğr. Üyesi Atakan ALKAN
Dr. Öğr. Üyesi Abdulmutalip DEMİREL
Dr. Öğr. Üyesi Serkan ENGİN
Dr. Öğr. Üyesi Hatice ESEN
Dr. Öğr. Üyesi Ersin Asım GÜVEN
Dr. Öğr. Üyesi Cankut Dağdal İNCE
Dr. Öğr. Üyesi Yıldız ŞAHİN
Dr. Öğr. Üyesi Şenol ŞAHİN
Dr. Öğr. Üyesi Hülya YETİŞTİREN
Dr. Öğr. Üyesi Pınar YILDIZ KUMRU
Dr. Öğr. Üyesi Serkan ZEREN

Dersin Öğrenme Kazanımları

1) Yeraltındaki karmaşık jeolojik yapıları jeofiziksel modeller biçiminde geliştirir (İdealleştirme).
2) Gravite, manyetik, elektrik, elektromanyetik ve sismik yansıma yöntemlerinde düz çözümü uygular.
3) Jeofizik Modellemede doğrusal ve doğrusal olmayan ters çözüm kavramını tanımlar.
4) Enküçük kareler doğrusal ters çözüm yöntemiyle fiziksel parametreleri hesaplar.
5) Enküçük kareler doğrusal olmayan ters çözüm yöntemiyle geometrik parametreleri hesaplar.
6) Jeofizik modellemede optimizasyon kavramını tanımlar.

Program Yeterliliği İlişkisi

  Program Yeterlilikleri
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Öğrenme Kazanımları
1 Orta Düşük Orta Yüksek Orta Orta Orta Orta Orta Yüksek Orta Yüksek Orta Yüksek
2 Yüksek Orta Yüksek Düşük Yüksek Yüksek Orta Orta Düşük Orta Yüksek Orta Düşük Yüksek
3 Orta Yüksek Orta Orta Düşük Orta Yüksek Yüksek Orta Orta Orta Yüksek Orta Orta
4 Yüksek Orta Orta Yüksek Orta Düşük Orta Orta Yüksek Düşük Orta Yüksek Orta Düşük
5 Orta Düşük Orta Orta Yüksek Orta Yüksek Orta Orta Orta Orta Orta Düşük Yüksek
6 Yüksek Orta Orta Düşük Orta Yüksek Orta Yüksek Orta Düşük Orta Yüksek Yüksek Yüksek

Eğitim Şekli

Yüz Yüze

Ön Koşullar, Diğer Koşullar

Yok

Önerilen Destekleyici Dersler

Yok

Dersin İçeriği

İyi ve kötü koşullanmış doğrusal bağıntı sistemleri, matris ayrışımları, duyarlılık matrisinin yapısı, kısıtsız ve kısıtlı enküçük kareler yöntemi ile ters problem çözümü, objektif fonksiyonların lokal minimumlarının endik iniş, karmaşık gradyent ve benzetimli yaklaşımla (simulated annealing) kestirimi ve parametre optimizasyonu.

Haftalık Ders İzlencesi

1) Jeofizikte modellemenin tanımı, karmaşık şekilli yapılarda idealleştirme ilkeleri, model ve veri ortamlarının tanımı
2) Jeofizik modellemede düz çözümün tanımı, düz çözüm işleyişi akış şeması
3) Gravite, manyetik, elektrik ve elektromanyetik düz çözüm modellemenin ilkeleri ve Matlab uygulamaları
4) Sismik yöntemlerde düz çözüm modellemenin ilkeleri ve Matlab uygulamaları
5) Endik iniş ve karmaşık gradyent yöntemlerinde optimizasyon ve parametre kestirimi
6) Jeofizik modellemede ters çözümün tanımı, doğrusal ve doğrusal olmayan ters çözüm kavramları
7) Doğrusal ters çözümde parametre kestirimi, birinci türden Fredholm integralinin ayrıklaştırılması
8) Ara sınav/Değerlendirme
9) Doğrusal olmayan problemlerin doğrusallaştırılması ve parametre kestirimi
10) Kısıtsız enküçük kareler yöntemiyle doğrusal olmayan ters çözüm, duyarlılık (Jacobian) matrisinin yapısı
11) Doğrusal olmayan ters çözümün yinelemeli olarak uygulanması, yinelemelerin durdurulması için kriterler, gravite, manyetik ve rezistivite uygulamaları
12) Doğrusal olmayan ters çözümün yinelemeli olarak uygulanması, yinelemelerin durdurulması için kriterler ve uygulamalar
13) Tekil değer ayrışımı
14) Parametre ve veri ayırımlılığı, parametre kesimlerinin duraylılığının belirlenmesi
15) Ağırlıklı ve sönümlü enküçük kareler yöntemleriyle kötü koşullanmış sistemlerde parametre kestirimi
16) Yarıyıl sonu sınavı

Önerilen/İstenen Ders Kaynakları

1- Oruç, B. 2012. Teori ve Örneklerle Jeofizikte Modelleme. Bilimsel kitap, 376 s., ISBN 978-605-5936-64-8, Umuttepe Yayınları, Kocaeli

Planlanan Öğrenim Faaliyetleri Ve Eğitim Yöntemi

1) Anlatım
2) Tartışma
3) Gösteri
4) Grup Çalışması
5) Problem Çözme


Değerlendirme Yöntemi ve Ölçütleri

Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarıya Oranı

40%

 

Sayı

Yüzde

Yarıyıl İçi Çalışmaları

Ara Sınav

1

50%

Ödev

4

25%

Sunum/Seminer Hazırlama

4

25%

 

Yarıyıl Sonu Sınavının Başarıya Oranı

60%

Toplam

100%

Dersin Eğitim Dili

Türkçe

Mesleki Uygulama

İstenmemekte