>
Dersin Adı Dersin Kodu Dersin Türü Dersin Düzeyi Dersin Yılı Dersin Verildiği Dönem AKTS Kredisi
Klasik Türk Edebiyatında Tipler TDE143 Seçmeli Yüksek lisans 1 Güz 6

Öğretim Elemanı Adı

Doç. Dr. Gülçin TANRIBUYURDU

Dersin Öğrenme Kazanımları

1) Osmanlı kültürü ve medeniyeti hakkında bilgi edinir. Klasik edebiyatın beslendiği felsefenin tip kavramına nasıl yansıdığını öğrenir. Klasik şiir estetiği dahilinde ortaya çıkan benzer/zıt tipleri tanır. Bu tipler arasında bağlantı kurar. Sevgili ve aşık başta olmak üzere klasik şiir estetiğinin oluşumunda önemli rol üstlenen diğer tipleri tanır. Aşk olgusu üzerine temellendirilmiş bir felsefenin hakim olduğu klasik şiirdeki ilişki örüntüleri ve patronaj kavramının tiplere nasıl yansıdığını bilir. öğrenir. Zahid, rind, abdal, derviş, dâye gibi tiplerin şiirdeki misyonlarını kavrar.

Program Yeterliliği İlişkisi

  Program Yeterlilikleri
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Öğrenme Kazanımları
1 Orta Düşük   Yüksek Yüksek            

Eğitim Şekli

Yüz Yüze

Ön Koşullar, Diğer Koşullar

Yok

Önerilen Destekleyici Dersler

Klasik Türk Edebiyatında Sosyal Hayat

Dersin İçeriği

Klasik şiir estetiğinin oluşumuna paralel olarak Osmanlı şiirinin beslendiği temel felsefe dahilindeki şiirdeki aşk olgusunun sebep olduğu ilişki örüntüleri ve bu ilişki örüntülerinin ortaya çıkardığı benzer ya da tiplerin klasik edebiyatta tiplerin öğrenilmesi bu dersin içeriğini oluşturur.

Haftalık Ders İzlencesi

1) 1 Klasik şiir estetiği nedir? sorusundan hareketle genel bilgilendirme.
2) 2 Klasik şiir estetiğinin oluşumu, sınırları ve farklı yüzyıllardaki görüntüsü.
3) 3 Tip nedir? Tanımı, sınırları, görev alanı ve misyonları nelerdir?
4) 4 Aşk olgusu ekseninde oluşan tiplerden “sevgili”nin tanıtılması. Mistik yorumda sevgili, beşeri
5) 5 Aşık tipinin tanıtılması.
6) 6 Aşık ve sevgili arasındaki ilişki örüntüsünün iktidar, otorite ve patronaj bağlamında anlatılması.
7) 7 Zahid, sufi, hoca /rakip tipi. Bu tiplerin dahil olmasıyla meydana gelen katılım ve zıtlaşma
8) 8 Ara Sınavı
9) 9 Abdal, derviş, kalender, Melami tipinin şiirdeki görüntüsü ve misyonu.
10) 10 Rind, feylesof, laubâli, arif olarak adlandırılan tipin şiirdeki görüntüsü.
11) 11 Rakib tipinin özellikleri ve şiirdeki ve misyonu. Bu tipin aşık-sevgili ilişkisine yansıyan boyutu.
12) 12 Dâye , levend, tüccar, bekçi gibi ikincil tiplerin şiirdeki görüntüsü.
13) 13 Farklı yüzyıllardan seçilmiş manzum metinler üzerinde tipler arasındaki ilişki örüntülerinin şema,
14) 14 Farklı yüzyıllardan seçilmiş manzum metinler üzerinde tiplerin değerlendirilmesi.
15) 15 Farklı yüzyıllardan seçilmiş manzum metinler üzerinde tiplerin değerlendirilmesi.
16) 16 Genel değerlendirme.

Önerilen/İstenen Ders Kaynakları

1- Kaplan, Mehmet, Tip Tahlilleri, Dergah Yayınları, İstanbul. Okuyucu, Cihan, Divan Edebiyatı Estetiği, Kapı Yayınları, İstanbul, 2010. Şentürk, A. Atilla, “Klasik Şiir Estetiği”, Türk Edebiyatı Tarihi, C.I, Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2007. Akkuş Metin, “Klasik Edebiyatta Tipler”, Türk Edebiyatı Tarihi, C.2, Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2007. Andrews, Walter, Şiirin Sesi Toplumun Şarkısı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2009. Zavotçu, Gencay, Klasik Türk Edebiyatı Sözlüğü, Kesit Yayınları, İstanbul. Şentürk ,A. Atilla, Klasik Osmanlı Edebiyatında Tipler, Osmanlı Araştırmaları, XV, s.2-91 Akün, Ö.Faruk, Divan Edebiyatı, İsam Yayınları, İstanbul, 2013. Şentürk, A.Atilla, Kalender Derviş, Turkısh Studıes, 2017.

Planlanan Öğrenim Faaliyetleri Ve Eğitim Yöntemi

1) Anlatım
2) Soru-Cevap
3) Tartışma


Değerlendirme Yöntemi ve Ölçütleri

Ara Sınav Notunun Başarıya Oranı

40%

Yarıyıl Sonu Sınavının Başarıya Oranı

60%

Toplam

100%

Dersin Eğitim Dili

Türkçe

Mesleki Uygulama

İstenmemekte